چکیده:
هدف پژوهش حاضر «بررسی مولفههای هویت ملی در کتابهای فارسی ابتدایی (تالیفهای جدید ۱۳۹۸)» است. به منظور وصول به هدف فوق از روش تحلیل محتوا استفاده کردهایم. ابزار پژوهش سیاههی تحلیل محتوا بود. واحد تحلیل جمله و تصویر و واحد شمارش فراوانی بود. یافتههای پژوهش حاکی است که میزان توجه به مولفههای ملی در کتاب های فارسی ابتدایی ۸۷/۲۹ درصد است. مولفهی مشاهیر ملی با ۵۰۵ واحد از فراوانی بیشتری نسبت به مولفههای دیگر قرار دارد. پس از آن مولفههای ادبیات ملی با ۳۶۹ واحد و سیاست (در مقولههای جنگ، دفاع و استقامت) با ۳۶۴ واحد، خصوصیات ملی (میهندوستی) و فرهنگ در جایگاه مناسبی قرار دارند. مولفههای دیگر که از توجه کمتری برخوردارند به ترتیب عبارتند از: زبان فارسی، اساطیر ملی، پرچم، هنر ایرانی، تاریخ و تمدن ایرانی، سرود ملی، آثار باستانی، دین، جغرافیا، اقوام و مکانهای طبیعی ملی. همچنین کتاب فارسی سال پنجم با ۶۱۸ واحد فراوانی و کتاب سال ششم با ۵۹۲ واحد فراوانی بیش از بقیهی کتابهای فارسی در افزایش روحیهی ملی فراگیران میکوشند. در نهایت محرز شد کتابهای فارسی ابتدایی به خصوص در توجه به چهار مولفهی مشاهیر ملی، ادبیات ملی، سیاست و میهندوستی به خوبی عمل کردهاند اما در توجه به مولفههای دیگر همچنان کاستیهایی وجود دارد.
The purpose of this study was to analyze the content of elementary school Persian textbooks (new editions 2019) based on national identity components. The content analysis method was used to achieve this aim. The statistical sample equaled the statistical population. A content analysis checklist was used as the research tool. The unit of analysis was sentence and image and the unit of measurement was frequency. The results of this study indicated that the rate of attention to national components in elementary school Persian textbooks was 29.87%. The component of national celebrities with 505 units was more frequent than other components. After that, national literature with 369 units, politics (the components of war, defense and resistance) with 364 units, national characteristics (the component of patriotism) and culture were of appropriate status. Other components that received less attention were Persian language, national mythology, flag, ethnicity, Iranian art, Iranian history and civilization, national anthem, ancient monuments, religion, geography and national natural sites. Moreover, the Persian textbook of the fifth grade with a frequency of 618 units and the textbook of the sixth grade with a frequency of 592 units were attempted to increase the nationalist spirit of the students more than other Persian textbooks. Finally, it was found that elementary school Persian textbooks, especially in the four components of national celebrities, national literature, politics and patriotism, have performed well, however, still due attention needs to be paid to the other components.
خلاصه ماشینی:
(گوتک ، ١٣٨٧: ٢٣٩) از این جهت پژوهش حاضر در صـدد پاسـخ دادن بـه ایـن سـؤال است : در محتوای کتاب های فارسی ابتدایی (تألیف های جدید ١٣٩٨) تا چـه میـزان بـه مؤلفه های هویت ملی توجه شده است ؟ مباحث مفهومی و ادبیات پژوهش در دنیـای کنـونی هویـت بـه یکـی از مفـاهیم و موضـوعات محـوری پـژوهش هـا در عرصه های مختلف تبدیل شده است .
جدیـدی محمـدآبادی(١٣٩٤) در 70 مقاله ای با عنوان «تحلیل محتوای کتاب های فارسی و علوم اجتماعی از حیث توجـه بـه هویت ملی بر محور استانداردهای مصوب » به این نتیجه رسید که در این کتـاب هـا بـه برخی نمادها مثل جغرافیا و مکان های طبیعی ملـی، مشـاهیر ایرانـی و فرهنـگ در حـد مناسب ، در حالیکه به برخی نمادها مثل پرچم ، سـرود ملـی، تقـویم رسـمی و قومیـت کمتر و به برخی نمادها مثل دین اصلا توجه نشده است .
صادق زاده و منادی(١٣٨٧) در مقالـه ای بـا عنـوان «جایگاه نمادهای هویت ملی در کتاب های درسی ادبیات فارسی و تاریخ دوره متوسـطه (علوم انسانی)» نتیجه گرفتند که توجه به این نمادهـا در کتـاب هـای مـذکور نـاقص و گذراست و در میان صفحات و تصاویر این کتاب هـا بـه نمادهـای هویـت ملـی توجـه متعادلی نشده است .
هـم چنـین ایـن 74 / بررسی مؤلفه های هویت ملی در کتاب های فارسی ابتدایی سرزمین پهناور دارای آثار باستانی فراوانی است که در اقصی نقاط کشور پراکنده اند.