چکیده:
یکی از مهم ترین منابع تاریخ فرهنگی- اجتماعی ایران، مطالعه داستانهای عامیانه هر دوره تاریخی است. داستان سرایان با توجه به اوضاع سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی زمان خود داستانی را ساخته و پرداخته میکنند؛ در این میان آداب و رسوم و آیینهای زنده و پویای آن دوره خودنمایی میکند. یکی از آیینهای ایرانی که در داستانهای دورههای مختلف تاریخی به وفور دیده میشود، آیین عیاری است. این آیین که از ایران باستان به یادگار مانده است را میتوان در روایتهای شفاهی و داستانهای مکتوب گوناگون در طول تاریخ ایران دید. پژوهش حاضر بر آن است که به این مساله بپردازد که آیین عیاری چگونه در داستان امیر ارسلان بازنمایی شده است. دستاورد تحقیق نشان می دهد که با وجود اینکه از زمان شکل گیری این آیین تا دوره قاجار زمان زیادی گذشته و این آیین کمرنگ شده است؛ اما داستان امیرارسلان که یکی از مشهورترین داستانهای عامیانه نوشته شده در این دوران است، هنوز نشانههایی از آن را در خود جای داده است.
One of the most valuable sources of socio-cultural history in Iran is the study of folk stories of every historical period. According to the political, economic, social, and cultural conditions of the storytellers, they create and discuss the time of their time; among them, the vivid and dynamic traditions and rituals of the period are presented. One of the rituals of Iran, which is abundant in the stories of various historical periods, is a ritualistic view. This ritual, which has survived from ancient Iran, can be seen in oral narratives and various written stories throughout Iran's history. This study, by reviewing several stories during different periods, has classified the well-known elements of the ritualism and, in view of them, has examined the ritual of Qajar era in the story of Amir-arsalan. Finally, it has come to the conclusion that despite the fact that from the time of the formation of this religion to the Qajar period it has been a long time and this religion has been dimmed, but the story of the Armenian Amir, one of the most famous folk tales written in this era, still has signs It is in its place.
خلاصه ماشینی:
بازنمایی آیین عیاری در داستان امیرارسلان دوره ناصرالدین شاه قاجار 1 محمد امیر احمدزاده سعیده جوزجانی چکیده یکی از مهم ترین منابع تاریخ فرهنگی - اجتماعی ایران ، مطالعه داستان های عامیانه هر دوره تاریخی است .
(یوسفی ، غلامحسین ، -١٣٥٧ (10-12: 1358 در این پژوهش که با روش تحقیق تاریخی ضمن بررسی و غور در داستان های عامیانه و با تمرکز بر متن داستان امیر ارسلان بر آنیم تا با توجه به ارزیابی داده های موجود در داستان امیرارسلان به بررسی تاریخ فرهنگی - اجتماعی ایران زمان تحریر داستان (عصر ناصرالدین شاه ) بپردازیم و سپس وجوه بازنمایی مساله عیاری که یکی از بن مایه های اصلی داستانهای عامیانه ایرانی است ، را در آن کنکاش نماییم .
در نتیجه با توجه به وضعیت ادبی و فرهنگی ترسیم شده از دربار ناصری و تاثیر بسیاری که عوامل این دربار به واسطه قدرت نظارتی و توانایی های بالقوه اش در حوزه های تولید ادبی و به ویژه در حوزه ترجمه آثار ادبیات داستانی و رمان های تاریخی و چاپ بر اوضاع فرهنگی و ادبی ایران اواخر قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم هجری قمری گذاشت ، می توان گفت که دربار ناصرالدین شاه قاجار با اینکه در بعضی موارد با استفاده از عوامل نظارتی خود مانع سرعت گرفتن تحولات فرهنگی و ادبی بود در عین حال ، نقش موثری در انتقال فرهنگ اروپایی به ایران داشت و این امر تحولات ادبی را به ویژه در قلمرو ادبیات منثور و رمان نویسی چند دهه زودتر از تحولات شعر فارسی به وجود آورد.