چکیده:
در دوران رواج سبک هندی شاعران بسیاری به تبعیت از آثار مشهور گذشته، طبع آزمایی کردهاند.برخی از این آثار با وجود گمنامی، بسیار درخور توجهند. یکی از آنها منظومه «خرّم و زیبا» اثر «محمّد بن مومن کرمانی» متخلّص به «فدایی» از شاعران سده دوازدهم هجری است. فدایی اثر خود را به اقتفای خسرو و شیرین نظامی، و در 8200 بیت سروده است. در این منظومه داستان دلدادگی خرّم و زیبا به یکدیگر با جنگهای بسیاری که بر سر این عشق در میگیرد به شکلی بدیع در هم تنیده شده است.
منظومه «خرّم و زیبا» اثری ارزشمند است که تا کنون در پرده گمنامی بوده است و در مقاله حاضر ضمن معرفی شایسته این اثر به یک ویژگی ممتاز و قابل توجه آن نیز پرداخته خواهد شد. با این توضیح که جنگهای مکرر و صحنههای حماسی بسیاری در داستان به تصویر کشیده میشود و در این منظومه، حماسه همپایه با غنا پیش میرود. وفور ویژگیهای حماسی و پهلوانی در این منظومه غنایی، خصوصیتی کمیاب در میان منظومههای غنایی است. این مقاله پس از معرفی اثر به تحلیل و بررسی ویژگیهای حماسی موجود در منظومه «خرّم و زیبا» میپردازد.
Based on previous famous literatures, a lot of poets have done temper test during the period of Indian poem style prevalence. In spite of the fact that some of them are unknown, they are important; one of them is the poem of "Khorram and Ziba" belonging to "Mohammad ebne Moemene Kermani " whose pen name is "Fadaee" and he is one of the poets of 12thcentery. Fadaeecomposed his poem with effect of Nezami's "Khosro & Shirin" and it includes 8200 distiches. This poem was written exquisitely about the love story of Khoram and Ziba and numerous wars associated to their love. The poem of "Khoram and Ziba" is a valuable literature which have been obscure until now. In addition to introducing this poem properly, one of its outstanding and notable feature is studied in this research. The numerous wars and epic situations is depicted in the story; in this poem, saga and lyric is flourished simultaneously. The substantial amounts of epic features in this lyrical poem can set this apart from a lot of poems. After introducing the poem of "Khoram and Ziba", this study carries out the analysis of its epic features.
خلاصه ماشینی:
نسخه شناسی »خرم و زیبا«: خرم و زیبا تا کنون به چاپ نرسیده است ، از اینرو برای معرفی نسخ موجود از این اثر به اختصار آنچه در کتب فهرست نسخ ذیل نام این منظومه آمده است و بیشتر اطلاعات نسخه شناسی را در بر میگیرد، بیان میشود: نسخۀکتابخانۀ دانشگاه ت ه ران : «به شمارٔە ۵۱۷۵: نستعلیق سده ۱۳، خشتی ، ۱۳سطر، ۸×۱۳/۵، ۲۱۳ برگ ۱۵×۲۱ سانتیمتر، کاغذ فرنگی ، بی جلد.
اینک با استناد به آنچه از ویژگیها و مختصات حماسه در کتاب «حماسه سرایی در ایران » اثر مرحوم ذبیح الله صفا و کتاب «انواع ادبی » از آقای سیروس شمیسا بیان شده است ، شواهد و نمونه های آن را در خرم و زیبا مورد بررسی و انطباق قرار خواهیم داد: ١- جنگ و جنگاوری: «بهترین توصیفهای شاهنامه خاص میدانهای جنگ است .
ک:حماسه سرایی در ایران ،صفا:ص ۲۴۱) چنانکه آغاز جنگها با گم شدن زیبا و تلاش شمایل برای یافتن او و از سوی دیگر پایداری خرم و محرم در برابر سپاهیان سراندیب است .