چکیده:
شوشتر از مهم ترین مراکز علمی و ادبی خوزستان محسوب می شده است که مدتی تحت نظارت مشعشعیان درآمد. تاثیر پیشوایان و جامعه دینی شوشتر بر مشعشعیان انکارناپذیر است. در واقع اهمیت این شهر به عنوان کرسی(مرکز) خوزستان و به ویژه نقش خاندان مرعشی و جزایری شوشتر در حیات دینی و معنوی استان خوزستان بسیار زیاد است.در زمان حکومت افشارهای شوشتر(932-1036 ه.ق) و حکومت گرجیان شوشتر (1042-1144 ه.ق) علما و روحانیون شوشتر پیوند خود را با مراکز قدرت حفظ کردند.. در دوره افشاریه و زندیه و قاجاریه حاکمانی از طبقه سادات بر شوشتر حکومت نمودند. رقابت تنگاتگ سادات مرعشی و کلانتر از دوره صفویه تا اواخر قاجار در نقش آفرینی و کسب قدرت معنوی و مادی در شوشتر در استمرار داشته است و از جمله دلایل تغییر و تحولات در جامعه شهری شوشتر بوده اند.
خلاصه ماشینی:
"(تحقیقات میدانی نگارنده) کسروی مطالبی پیرامون خانواده های مذهبی و سرشناس شوشتری بیان می کند: «در شوشتر خانواده های بزرگی هستند و با ما مهربانی بسیار می نمودند یکی از آنها خانواده ی جزایری است که مردان با فهم و مهربان بسیار داشت آقا سید نورالدین (منظور کسروی، مولف کتاب تاریخ جغرافیایی خوزستان ، سید نورالدین امام شوشتری که برادر بزرگتر سید محمد علی امام شوشتری بوده است) با همه ملایی، نواندیش بود اینجا برعکس زنجان ملاها با عدلیه پشتیبانی می نمودند دیگری خانواده علوی می بود، حاج سید مهدی علوی که هندوستان را هم دیده بود با ما بسیار مهربانی می کرد کم کم تکانی در کارهای عدلیه پدید آمد.
کسروی، احمد، مشعشعیان، تهران، انتشارات سحر، 1378ش جزایری، محمد، شجره مبارکه یا برگی از تاریخ خوزستان، اهواز، بی نا، بی تا جزایری، سیدنعمت الله، لانوارالنعمانیه، تبریز، انتشارات چاپ، 1382 رنجبر، محمدعلی، مشعشعیان، ماهیت فکری اجتماعی و فرایند تحولات تاریخی، تهران انتشارات آگاه، 1382 ش شبر، جاسم حسن، تاریخ المشعشعین و تراجم اعلامهم، نجف اشرف، مطبه الاداب، 1385 ق/(1965م) افشار یزدی، ایرج (گردآورنده)، دفتر تاریخ مجموعه اسناد و منابع تاریخی، تهران، بنیاد موقوفات دکتر ایرج افشار، 1380 ترکمان، اسکندر بیگ، تاریخ عالم آرای عباسی، ج1، تهران، امیرکبیر، 1382، چاپ سوم جزایری شوشتری، سیدعبدالله، تذکرهی شوشتر، به تصحیح مهدی کدخدای طراحی، اهواز، ترآوا، 1388 الحسینی قمی، قاضی احمد بن شرف الدین الحسین، خلاصه التواریخ، به تصحیح احسان اشراقی، ج1، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1383، چاپ دوم شوشتری مرعشی حسینی، علاء الملک، فردوس در تاریخ شوشتر و برخی از مشاهیر آن، به تصحیح سید جلال الدین ارموی محدث، تهران، چاپخانه بهمن، 1352، چاپ اول صفا، ذبیح الله، تاریخ ادبیات ایران، ج5، تهران، انتشارات فردوس، 1378 شوشتری، نورالله، احقاق الحق و ازهاق الباطل، ج1، قم، مکتب آیت الله مرعشی، 1409 ه."