چکیده:
یکی از نویسندگان سدة هشتم هجری غیاثالدّین محمّد بن علاءالدّین مجلّدی مشهور به
«غیاث متطبب» از پزشکان فارسینویس سده هشتم است که تا سال ۸۹۶ق زنده بوده است. وی علاوه
بر طبابت به استنساخ و تجلید کتب نیز اقدام میکرده است. در این مقاله به دو دستنویس از کتابتهای وی
و نمونه جلدسازیاش اشاره شده است: یکی نسخهای از آراسیس یا فرق الطّب للمتعلّمین نوشتة
جالینوس, در کتابخانة ایاصوفیا. ش ۳۵۵۷ و دیگری حفظ البدن اثر فخر رازی در کتابخانه دانشگاه
کمبریمش 1565 .Or (از ترکة نیکلسون)
خلاصه ماشینی:
"غیاث مجلد اصفهانی و نمونهای از جلدهای ساخته او علی صفری آق قلعه 1 یکی از نویسندگان سده هشتم هجری غیاثالدین محمد بن علاءالدین مجلدی مشهور به«غیاث متطبب» از پزشکان فارسینویس سده هشتم است که تا سال 896 ق زنده بوده است.
در این مقاله به دو دستنویس از کتابتهای ویو نمونه جلدسازیاش اشاره شده است: یکی نسخهای از آراسیس یا فرق الطب للمتعلمین نوشتهجالینوس، در کتابخانه ایاصوفیا، ش 3557 و دیگری حفظ البدن اثر فخر رازی در کتابخانه دانشگاهکمبریج، ش Or. 1565(از ترکه نیکلسون).
برای نمونه دوستمحمد کوشوانی در دیباجه خود بر مرقع بهرام میرزاصفوی (چاپ شده در: کتابآرایی در تمدن اسلامی، ص 269) از شخصی به نام استاد قوامالدین مجلد تبریزیبه عنوان جلدساز کارگاه کتابآرایی بایسنغر تیموری (802 ـ837 ق) یاد کرده و ابداع منبتکاری جلد (=ساخت جلدهای سوخت معرق) را بدو نسبت میدهد: و حضرت بایسنغر میرزا استاد سیدی احمد نقاش و خواجه علی مصور و استاد قوام الدینمجلد تبریزی را از تبریز آورده...
انجامه نسخه را در «شکل 1» میبینیم که چنین خوانده میشود: تم کتاب ارسس لجالینوس فی فرق الطب للمتعلمین والحمد لله ذی القدرة التامه والنعمة العامةعلی ید العبد الفقیر غیاث المتطبب اصلح الله شانه ابدا.
از کارهای غیاث مجلد اصفهانی دستنویس دیگری میشناسیم که اتفاقا آن نسخه نیز مربوط به دانشپزشکی بوده و رونویسی از متن پزشکی حفظ البدن اثر فخر رازی است.
از روی انجامه این آثار میتوان دریافت که غیاث مجلد دست کم از سال 879 ق (تاریخ کتابت قطعه پیشگفته) تا سال 883 ق (تاریخ کتابت حفظ البدن) در شهر قسطنطنیه به سر میبرده است."