چکیده:
رنگرزی نخ پشمی با رنگزا های طبیعی همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. در این مقاله گلبرگ گیاه زعفران به عنوان رنگزای طبیعی جهت حصول رنگ سبز در نخ خامه پشمی استفاده شده است. همه ساله در زمان برداشت زعفران در کشور، مقادیر انبوهی گلبرگ زعفران تولید می شود که غالبا به صورت ضایعات بوده و به مقدار محدود مورد استفاده قرار می گیرد. با کاربرد گل زعفران به عنوان گیاهی رنگزا علاوه بر ایجاد ارزش افزوده می توان فام سبز نیز در نخ خامه پشمی ایجاد نمود. در این مقاله برای رنگرزی نخ خامه پشمی با گلبرگ زعفران، از دندانه های زاج سفید، کلرور قلع، سولفات مس و سولفات آهن II همراه با اسیدهای آلی نظیر اسید استیک، لاکتیک، سیتریک و اگزالیک با روش پیش دندانه استفاده شد. پس از رنگرزی، نمونه هایی که فام سبز ایجاد کرده بودند با نمونه های بدون دندانه انتخاب شده و پارامترهای نوری، ثبات های شست و شویی، نوری و مالشی آنها اندازه گیری شد. نتایج نشان می دهند که دندانه زاج سفید و کلرور قلع با گلبرگ زعفران می توانند رنگ سبز ایجاد کنند. ثبات های اندازه گیری شده در دندانه زاج سفید نسبت به کلرور قلع از مقادیر بالاتری برخوردارند.
This research work involves the dyeing of wool yarns with saffron petals as a source for green color. At first step woolen pile yarns treated with four different mordents، namely: tin chloride، copper sulfate، aluminum sulfate and iron(II) sulfate in acidic condition using acetic، oxalic، citric and lactic acids respectively. In this study the possibility of using saffron petals as a natural dye for wool yarn was investigated. By using different mordents a range of hues from green to yellow and brown was obtained. Color parameters، washing fastness، rubbing fastness (wet & dry) and light fastnesses of the dyed yarns were measured. It can be concluded that the best mordents for dyeing wool yarn with saffron petal to obtain green color are tin chloride and aluminum sulfate. The results of fastness tests of samples treated with tin chloride are poorer so that the best suggested mordent for dyeing wool with saffron to get green color is aluminum sulfate.
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله گلبرگ گیاه زعفران بهعنوان رنگزای طبیعی جهت حصول رنگ سبز در نخ خامه پشمی استفاده شده است.
در این مقاله برای رنگرزی نخ خامه پشمی با گلبرگ زعفران، از دندانههای زاج سفید، کلرور قلع، سولفات مس و سولفات آهن II همراه با اسیدهای آلی نظیر اسید استیک، لاکتیک، سیتریک و اگزالیک با روش پیشدندانه استفاده شد.
در این پژوهش با محوریت قرار دادن گلبرگ زعفران بهعنوان ماده رنگزای سبز که برای رنگرزی الیاف پشم مناسب است، بهصورت آزمایشگاهی با دندانههای مختلف رنگرزی صورت پذیرفته و بررسی ثبات و طیف انعکاسی نمونهها با توجه به pH رنگرزی بررسی شده است.
منحنی طیف انعکاسی نمونههایی که با کلرید قلع و زاج سفید دندانه شدهاند (مأخذ: نگارندگان) رجوع شود به تصویر صفحه ثبات شستوشویی ثبات شستوشویی نمونههای سبزرنگ حاصل از رنگرزی نخ پشمی با گل زعفران با روش استاندارد اندازهگیری گردیده و نتایج در جدول 4 ارائه شده است.
لذا میتوان نتیجه گرفت که نخهای پشمی رنگ شده با گل زعفران و دندانههای زاج سفید و کلرور قلع ثبات خوبی را در برابر شستوشو نشان میدهند و با توجه به نوع دندانه مصرفی ثبات شستوشویی در حد قابل قبولی قرار دارد.
ثبات مالشی تر و خشک نمونههای رنگ شده با گلبرگ زعفران (مأخذ: نگارندگان) رجوع شود به تصویر صفحه نتیجهگیری دندانه دادن نخ پشمی بهمنظور افزایش ثبات رنگ، عمق شید رنگی و یا حصول رنگهای مختلف صورت میگیرد.
(2012) quot;Saffron Petals, a By-product for Dyeing of Wool Fibers,quot; Prog."