چکیده:
شهر اشکذر یکی از شهرهای تشکیل دهنده استان یزد است که متون محلی یزد سابقه آن را مربوط به دوره اشکانی دانسته که توسط یکی از ملوک الطوایف به نام اشک بن زال احداث گردیده است. این شهر در طول این دوران تا به امروز تحولات زیادی را به خود دیده است که در این مقاله سعی شده است به بررسی این تحولات براساس اسناد مکتوب و داده ای حاصل از فعالیت های باستان شناسی پرداخته شود.
خلاصه ماشینی:
"سید فضل الله میردهقان اشکذری (کارشناس ارشد باستانشناسی دانشگاه تهران) جغرافیای تاریخی شهر اشکذر براساس اسناد مکتوب و دادههای باستانشناسی چکیده شـهر اشــکذر یکـی از شــهرهای تــشکیل دهنـده اســتان یـزد اســت کــه متـون محلــی یــزد ســابقه آن را مربــوط بــه دوره اشــکانی دانــسته کــه توســط یکــی از ملــوکالطوایــف بــه نــام اشـکبـن زال احـداث گردیـده اسـت .
اشکذر در دوران پیش از اسلام متـون محلـی یـزد از اشـکذر بـه عنـوان یکـی از روسـتاهای ناحیـه رسـتاق نـام بـرده و قدمت آن را مربـوط بـه دوره اشـکانی مـی رسـانند کـه توسـط یکـی از ملـوکالطوایـف ، کـه در ایـن منطقـه سـکونت داشـته اسـت ، احـداث گردیـده اسـت ٦.
علـت ایـن کـه مؤلـف چـرا نام اشکذر را بدین صورت ضـبط کـرده اسـت را بـه طـور دقیـق نمـی تـوان بیـان کـرد، ولـی شـاید بتوان دلیل آن را مربـوط بـه شـیوه کتابـت مؤلـف دانـست ؛ زیـرا، همـانطورکـه اسـتاد ایـرج افـشار نیز در مقدمه اثر فـوق بیـان مـی کنـد، مؤلـف بـرای نـام روسـتاها و منـاطق مختلفـی کـه ذکـر کـرده اســت از گذاشــتن نقطــه خــودداری کــرده و مــصحح نیــز هنگــام تــصحیح کتــاب، بــا توجــه بــه آشنایی که با یزد داشـته اسـت و همچنـین مقابلـه بـا دیگـر کتـب ، اقـدام بـه خوانـدن نـام نـواحی و 2 روستاهای مختلف تشکیل دهنده آنها نموده است .
در دوره قاجار، با توجه به شواهد موجـود، مـی تـوان محلـه امـروزی تـوده اشـکذر را در واقـع همـان روسـتای اشکذر دانست ؛ دلیل این امـر نیـز وجـود آثـار معمـاری از دوره قاجـار و گفتـه هـای متـون دربـاره ایـن ١- جعفری، جعفربن محمد."