چکیده:
كوچ نشينان ايران با شيوه خاصي از زندگي و نيازمنديها، نقش مؤثر وتعيين كننده اي را از گذشته تا كنون ايفا نموده اند. براساس آمار سال 1377 عشاير تنها 11/2 درصد ازكل جمعيت كشور را به خود اختصاص داده اند، ولي تقريباً در سراسر كشور پراكنده شده اند به طوري كه به غيراز استان كردستان در 27 استان ديگر توزيع شده اند.
بخش اسالم از لحاظ جغرافيايي به دو قسمت متفاوت ساحلي ـ جلگه ا ي و كوهپايه ا ي ـ كوهستاني و در ارتباط با يكديگر تقسيم مي شود. بيشتر ساكنان قسمت ساحلي ـ جلگه ا ي به فعاليتهاي زراعي و اندكي نيز باغداري با زندگي در سكونتگاههاي دائمي و ساكنان قسمت كوهپايه اي ـ كوهستاني به فعاليتهاي دامداري پرداخته كه عمدتاً كوه نشينان و نيمه كوچ نشينان دائم بخش را شامل مي شوند.
بر اساس نتايج مطالعات ميداني ، 5/23 در صد از خانوارهاي بخش اسا لم را دامداراني تشكيل مي دهند كه از طريق كوچ و جابجايي به زندگي خود ادامه مي دهند .مي توان نيمه كوچ نشينان بخش را با توجه به هويت آنها در قالب ايل (ايل اسالم) و متشكل از: تيره، طايفه، دَه دَه زوئه و كوچ ( خانوار ) مورد مطالعه قرار داد.
خلاصه ماشینی:
"محدودة مورد مطالعه از یک قسمت ساحلی ـ جلگه ای با سکونتگاههای روستایی و برخوردار از جمعیـت قابل توجه ، که بخشی ازآن به عنوان قلمرو نیمه کوچ نشینان ناحیه محسوب می شود، و یک قسمت کوهپایه ای ـ کوهستانی درغرب آن با جمعیت پراکنده اندک و بیشتر به عنوان قلمرو میان بند و ییلاق نیمه کوچ نـشینان بـه شمار می رود، تشکیل یافته است .
٤. کوچ نشینی: در غرب گیلان و به تبع آن در بخش اسالم ارتباط بین جلگه و کوهستان به دو شکل صورت میگیرد، یکی کوچ کشاورزان بالأخص برنجکاران که معمولا از اواخر خرداد ماه آغاز میشود وییلاق آنها در ارتفاعات متوسط (میان بند) می باشد و برای برداشت برنج در نیمه مرداد ماه از محل استقرار تابستانی خود به محل استقرار دائمی خود باز میگردند، و بیشتر از طریق راههای ماشین رو و به صورت یک روزه رفت و برگشت انجام میگیرد.
بر اساس مطالعات میدانی نگارنده حدود ٦ / ٨٠ در صد آبادیهای بخش در کوچ شرکت می کنند که حدود ١٣٦٨ خانوار و ٧٢٤٢تن را در برمیگیرد و حدود ٨٨ /٢٢ در صد را دامدار، ٩٨ / ٦٧ درصد کشاورزـ دامدار و ١٤ / ٩ درصد بقیه راکشاورز فاقد دام و خوش نشین تشکیل میدهند، بیشتر روستائیانی که در کوچ شرکت می کنند نوع دامشان بزرگ و در برخی موارد کوچک است که معمولا تا پایان برداشت محصول برنج در پایین است ، دامها در محدودة میان بند نگهداری میشوند."