چکیده:
در مورد سابقه و نحوه ی ورود اسلام به شبه قاره ی هند روایت های متفاوتی وجود دارد. برخی عقیده دارند که اسلام در قرون نخستین هجری و از طریق حملات نظامی و با زور شمشیر به شبه قاره ی هند راه یافت. اما بسیاری از مورخان منصف و مطلع، بر این عقیده اند که اصولا اسلام پیش از آن که از طریق حملات نظامی و غزوات مسلمانان به شبه قاره هند راه یافته باشد توسط گروه هایی از بازرگانان و تجار مسلمان که سالها قبل از آن، با مناطق جنوب و جنوب غرب این شبه قاره روابط اقتصادی و تعاملات فرهنگی داشته اند به آنجا راه یافته و به مردم آن سرزمین عرضه شده بود. آن ها نیز با اختیار و میل خویش آئین جدید را پذیرفته بودند.
این پژوهش در پی آن است تا جایگاه و نقش بازرگانان مسلمان را به عنوان نخستین منادیان و مبلغان اسلام در شبه قاره هند توصیف و تحلیل نماید.
خلاصه ماشینی:
( سروستانی، ١٣٨٩: ٩١)همچنین از زمان های بسیار دور بین ساکنان شبه قاره ی هند و مردم خاورمیانه از جمله سرزمین های اعراب و ایران مناسبات اقتصادی و سیاسی و فرهنگی برقرار بوده است (همان : ٩١) در دوران اسلامی دریانوردان نه تنها در خلیج فارس و تنگه هرمز رفت و آمد می کردند، بلکه از آن جا به دریاهای سراسر جهان مسافرت می نمودند، تجارت پر رونقی بین جهان اسلام و شرق و غرب آن ایجاد نموده و حتی فنون دریانوردی را توسعه دادند.
( مجتبایی، ١٣٨٩: ١٢٧) مسلمانان در نواحی جنوب غربی زندگی اجتماعی فعال و پویایی را با خود به این نواحی آوردند و مشارکت آنها به عنوان بازرگان و ملاح بسیار مورد تقدیر و توجه مردم بومی بوده است (همان : (127 علی اکبر ولایتی نیز در کتاب فرهنگ و تمدن اسلامی خویش این چنین بر نقش بازرگانان و دیگر گروه های مذهبی، در گسترش اسلام به هند صحه می گذارد: در میان مبلغان مذهبی، صوفیان و عارفان مسلمان در کنار فاتحان ، نیروهای نظامی و بازرگانان مسلمان (مخصوصا تجار ایرانی) با سلوک خویش توانستند هندیان فراوانی را به آیین اسلام درآورند(ولایتی، ١٣٨٩: ٢٠٠) وی همچنین معتقد است که ورود اسلام به هند و تشکیل حکومت اسلامی در آنجا دارای مراحل 54 مختلفی است .