چکیده:
سرگذشت خداباوری در تاریخ قوم یهود که در تقسیم بندی ادیان جزو ادیان توحیدی یا ابراهیمی محسوب می شود، مسیر پرفراز و نشیبی را طی کرده و از جان پرستی[1] و باور به ارواح طبیعت تا حل شدن همه خدایان در خدایی واحد را دربر می گیرد. این سیر خداگرایی در قوم یهود از مفهوم خداوند در اندیشه عبرانیان کوچ نشین آغاز شده و تا مرحله خدایی که حضرت موسی به قوم بنی اسرائیل معرفی کرد و سرانجام تا برداشت مفسران یهودی همچون ابن میمون[2] و اسپینوزا[3] ادامه پیدا می کند. بنا به همین دلایل است که داستان قوم بنی اسرائیل و سیر خداباوری آنان بخش بسیار مهمی را در آیات قرآن کریم به خود اختصاص داده است و خداوند در این کتاب مقدس نیز فراز و نشیب ها و انحراف های این قوم را در گرایش به خداباوری ایشان در ابعاد فردی و اجتماعی مورد توجه قرار می دهد و انسان ها را به پندپذیری از نقاط قوت و ضعف آن فرامی خواند. دستاورد اصلی این پژوهش بررسی عوامل درونی مانند اساطیر، باورهای قومی، تحریفات دینی و عوامل بیرونی مانند تاثیر ملت های دیگر بر فرایند خداباوری این دین بوده که در کتب مقدس یهود و قرآن کریم نیز منعکس شده است.
Theistic Story in the history of the Jewish people who are categorized in the
Abrahamic or monotheistic religions ، is a path through the ups and downs that embrace from Animism and natural spirits belief until dissolve all the gods in one God. The history of the Jewish people of the God started of Deism thought nomadic Hebrews and continues to the God of Moses، the Israelites introduced and eventually picked up the Jewish commentators like Maimonides and Spinoza. For these reasons، the story of Israel and their theistic course a very important part in the verses of the holy Qur'an to be allocated and God in this Scripture vicissitudes and distortions of the people in his theistic trends in personal and social development is concerned as well as، and It invites people to learn from the strengths and weaknesses. The main result in this research is the survey of internal factors such as myths، ethnic believes ، religious distortion and external factors such as other nations influence on the process of theistic in this religion and it's reflection in the Bible and the holy Quran .
خلاصه ماشینی:
بنا به همين دلايل است که داستان قوم بنياسرائيل و سير خداباوري آنان بخش بسيار مهمـي را در آيات قرآن کريم به خود اختصاص داده است و خداوند در اين کتاب مقدس نيز فراز و نشيب هـا و انحراف هـاي اين قوم را در گرايش به خداباوري ايشان در ابعاد فردي و اجتماعي مورد توجه قرار ميدهد و انسان ها را به پندپـذيري از نقاط قوت و ضعف آن فراميخواند.
ولي حتي عبرانيان پس از حضرت ابراهيم نيز، موحد به معناي واقعي نبـوده انـد و در زمان حضرت موسي هم با وجود تأکيد شديد يهوه بر پرستش خود، يهوديـان همچنـان به سمت شرک گرايش داشتند که داستان گوساله پرستي ايشان در غياب حضـرت موسـي و پس از خروج ايشان از مصر، نمونه اي از اين مورد است .
Israel الگو قرار دادن ايشان براي جامعۀ انساني بسـته شـده بـود (عهـدي کـه در زمـان حضـرت موسيع بار ديگر در سينا تجديد شد) سبب شده است تا اين مفهـوم در ميـان برخـي از ايشان صورت نژادپرستي و کوچک شمردن اقوام ديگر را به خود بپذيرد، تا جاييکه خـود را فرزندان خاص خداوند، سـواي از انسـان هـاي ديگـر در نظـر بگيرنـد و بـراي خـويش امتيازات خاصي از جمله بهشتي بودن قطعي را ابداع کنند: «ما فرزندان خداونـد و دوسـتان خاص او هستيم » (مائده : ١٨) «و آنها (يهوديان ) گفتند کسي در بهشت داخل نميشود، مگر اينکه يهودي يا نصراني باشد» (بقره : ١١١) (قرائتي، ج ٣، ١٣٧٧: ٥٣-٥٤).