چکیده:
بهمنظور شناسایی ویژگیهای مدارس اسلامی در ایران و ارائة الگوی مطلوب مدرسة اسلامی ، این پژوهش به روش توصیفی- پیمایشی و با استفاده از ابزارهای گردآوری اطلاعات شامل مصاحبة عمیق، مشاهدات میدانی امکانات و تجهیزات و کلاسهای درس، و یادداشتبرداری و بررسی اسناد، در میان مدارس اسلامی- که بهصورت کاملا غیردولتی و زیر نظر مؤسسههای فرهنگی- آموزشی اداره میشوند- اجرا شد. روش نمونهگیری از نوع در دسترس و حجم نمونه 23 مدرسه از تهران، اصفهان، و مشهد بود. برای تجزیه وتحلیل دادهها از روش توصیفی و ارائة درصد فراوانی در هرکدام از ویژگیهای احصاشده استفاده بهعمل آمد. نتایج نشان داد که مدارس اسلامی مورد بررسی دارای ابعادی از جمله ارتباطات، فوقبرنامه و پرورشی، مؤلفههایی از قبیل نمادهای هویتی سازمانی و تنوع برنامة درسی و ویژگیهایی مثل ملاکهای خاص گزینش کارکنان و دانشآموزان و تأکید بر تربیت دینی و اخلاقی و اجتماعی و سیاسی دانشآموزان هستند. این ابعاد، مؤلفهها، و ویژگیهای احصاشده در قالب الگوی یک مدرسة اسلامی مطلوب ارائه شد.
خلاصه ماشینی:
بـر پایـۀ نکات یاد شده ، مسئلۀ اصلی ایـن پـژوهش ایـن اسـت کـه از طریـق مستندسـازی، گـردآوری اطلاعات ،و تحلیل محتوای برنامه هاو فعالیت هـای مربـوط بـه مـدارس اسـلامی مـورد اقبـال عمومی جامعه و خانواده ها معلوم شود ابعاد، مؤلفه ها، و ویژگی های اصلی این مـدارس شـامل چه مواردی است و با توجه به تجزیه وتحلیل اطلاعات گردآوری شده ، الگـوی حاصـل از ایـن سه موردکه برای سایر مدارس و کل جامعۀ تعلیم و تربیت قابـل فهـم و کـاربرد باشـد، کـدام است ؟ تعلیم و تربیت ، جریان جامعه پذیری یا اجتماعی کردن ١اعضای جدید جامعـه اسـت .
نظـر بـه اینکـه ویژگیهای ذکرشده این الگو، از بیشترین فراوانی در بین مدارس برخـوردار بودنـدو در عـین حال ، این مدارس با توجه به وضعیت کنونی جامعه جزء مدارس موفق تلقـی مـی شـوند؛ ایـن الگو، الگوی مطلوب یک مدرسۀ اسلامی است ، یعنی یک مدرسۀ اسلامی مطلـوب ، مدرسـه ای است که ضمن دارا بدون ابعاد ٨گانه و مؤلفه هاو ویژگی های ٢٧گانه ،به تمامی آنها توجه ویژه و همه جانبه ای داشته باشد تا تعادل لازم در فرآیند تعلیم و تربیـت و تعلـیم و تربیـت اسـلامی منطبق با نیازهای امروز برقرار شود.