چکیده:
فرآینــد گــذار از تســنن بــه تشــیع از مهــم تــرین تحــولات تــاریخ ایــران اســت کــه طــی قــرون هفــتم تــا دهــم ه .ق صــورت گرفــت . طریقــت هــای صــوفیانه از جملــه نعمــت اللهیــه و صــفویه ، علـیرغــم باورهـای ســنی اولیــه ، نقــش مهمــی در تحــول مــذهبی و گــذار از تســنن بــه تشــیع در جامعه ایرانی داشـتند. پـژوهش حاضـر مبتنـی بـر شـیوه پـژوهش تـاریخی و بـا تکیـه بـر آثـار شـاه نعمــت الله ولــی، در پــی یــافتن نشــانه هــای تشــیع در آثــار و احــوال اوســت و بــه دنبــال پاســخی بــرای ایــن پرســش اســت کــه ائمــه اطهــار (ع ) چــه جایگــاهی در آثــار و احــوال بنیانگــذار طریقـت نعمـت اللهیـه دارنـد؟ یافتـه هـای پــژوهش حـاکی از آن اسـت کـه علـیرغـم بـاور شـاه نعمت الله ولی بـه فقـه مکاتـب سـنی، درآثـارش نشـانه هـای متعـدد تشـیع دیـده مـیشـود و نشـانه - های تسنن بسـیار کـم اسـت . شـاه نعمـت الله بسـیار از خانـدان پیـامبر (ص )، ائمـه (ع ) و نیـز القـاب ایشــان در آثــارش نــام بــرده اســت و ایــن بــه همــراه نســب نامــه اش کــه منتســب بــه ائمــه اســت ، فراوانــی نشــانه هــای تشــیع را بــه آن درجــه مــیرســاند کــه طریقــت منســوب بــه وی در شــمار پیـروان تشـیع بـه حسـاب آورده شـود. در چنـین شـرایطی هـدف ایـن نوشـتار یـافتن نسـبت میـان نشانه های تسنن و تشیع در آثار اوست .
خلاصه ماشینی:
پـژوهش حاضـر مبتنـی بـر شـیوه پـژوهش تـاریخی و بـا تکیـه بـر آثـار شـاه نعمــت الله ولــی، در پــی یــافتن نشــانه هــای تشــیع در آثــار و احــوال اوســت و بــه دنبــال پاســخی بــرای ایــن پرســش اســت کــه ائمــه اطهــار (ع ) چــه جایگــاهی در آثــار و احــوال بنیانگــذار طریقـت نعمـت اللهیـه دارنـد؟ یافتـه هـای پــژوهش حـاکی از آن اسـت کـه علـیرغـم بـاور شـاه نعمت الله ولی بـه فقـه مکاتـب سـنی، درآثـارش نشـانه هـای متعـدد تشـیع دیـده مـیشـود و نشـانه - های تسنن بسـیار کـم اسـت .
عــده ای از نویســندگان و ادبــای نزدیــک بــه دورة شــاه نعمــت الله ولــی، تشــیع او را امــر قطعـی مـیداننـد و بعـدها نیـز تعـدادی از نویسـندگان متـأخر در تـذکره هـای خـود شـکی در تشــیع او راه ندادنــد و طریقــت او را در شــمار طرائــق شــیعی ذکــر کردنــد٢؛ بــر ایــن اســاس پــرداختن بــه آثــار و احــوال بنیانگــذار ایــن طریقــت و جســتحوی گــرایش هــای شیعی او در این پـژوهش هـدف اصـلی اسـت و بـه دنبـال پاسـخی بـرای ایـن سـؤال اسـت که ائمۀ اطهـار(ع ) چـه جایگـاهی در آثـار شـاه نعمـت الله ولـی دارنـد و چـرا ایـن طریقـت صـوفیانه را در شـمار طرائـق شـیعی بـه شـمار مـیآورنـد؟ بـا بررسـی آثـار شـاه نعمـت الله ولـی بـه ویـژه دیـوان شـعر او ایـن فرضـیه مطـرح شـد کـه علـیرغـم بـاور بـه فقـه مکاتـب تسـنن ، سـبک شـعری و بیـان شـاه نعمـت الله بیشـتر شـیعی اسـت تـا سـی و همـین موضـوع باعث شد که طریقت او را در شمار طریقت های شیعی به شمار آورند.