چکیده:
هدف : فراهم کردن بستر مناسب جهت شناسایی جاذبه های گردشگری و برنامه ریزی برای توسعه آن ها در مناطق ویژة طبیعی، امری ضروری است . هدف این تحقیق ، انتخاب پهنه های سازگار با ویژگی های اکولوژیکی برای توسعه فعالیت های گردشگری است . منطقه مورد مطالعه ، دهستان میشه پاره واقع در استان آذربایجان شرقی است که به دلیل مجاورت با منطقه حفاظت شدة جنگل ارسباران ، نزدیکی به منطقه آزاد ارس ، برخورداری از تنوع اقلیمی و وجود سایت های تاریخی، پتانسیل فراوانی در این زمینه دارد. روش : در این تحقیق ده معیار به عنوان عوامل اصلی در مکان یابی مناطق مستعد توسعه صنعت گردشگری انتخاب ، و از طریق مقایسه زوجی وزن دهی و در سامانه اطلاعات جغرافیایی نقشه سازی شد. در نهایت ، با رویهم اندازی نقشه ها و کسر چهار نقشه محدودیت ، مناطق مناسب ارزیابی گردید. یافته ها: بیشتر پهنه های مستعد گردشگری در دهستان ، در مناطق جنگلی با پوشش گیاهی مناسب و خوب ، و در مجاورت آبادیهای مرکزی واقع شده اند. همچنین طبقات خوب ، متوسط ، ضعیف و فاقد پتانسیل گردشگری، ٢١.٦٣، ١٨.٥، ٤٤.٩٤، ١٤.٩٣ درصد از مساحت منطقه را تشکیل میدهند. محدودیت ها و راهبردها: عمده ترین عوامل محدودیت در این مطالعه ، عدم دسترسی به اطلاعات مستند پیرامون گردشگری روستایی در مناطق حفاظت شده بود. راهکارهای عملی: سرمایه گذاری جهت گردشگری پایدار در مناطق حفاظت شده ، طبق عرصه های مناسب گردشگری و مدیریت صحیح و پایدار منابع طبیعی در منطقه پیشنهاد میشود. اصالت و روش : نوآوری این مقاله در پرداختن به بحث گردشگری در مناطق حفاظت شدة روستایی است که علیرغم وجود پتانسیل فراوان در این مناطق از کشور، در مقالات و پژوهش های انجام شده ، توجه چندانی به سنجش توان این مناطق نمیشود.
خلاصه ماشینی:
"جدول ١- معیارها و وزن معیارها برای توسعه گردشگری در مناطق حفاظت شده مأخذ: یافته های پژوهش ، سال ١٣٩٣ معیارهای انتخاب شده ضریب وزنی طبقه بندی تناسب برای توسعه گردشگری خوب متوسط ضعیف نامتناسب ارتفاع (متر) 0,0188 500-0 1000-500 1800-1000 1800> شیب (درصد) 0,0438 15-0 25-15 50-25 50> جهت 0,0171 شرقی شمال جنوب غرب کاربری فعلی اراضی 0,0691 اراضی سبز اراضی زراعی اراضی مسکونی زمین بایر تراکم پوشش گیاهی 0,2995 75-50 5 -50 5 < 100-75 فاصله از رودخانه (متر) 0,1703 1000 -150 2000-1000 2000> 150 < فاصله از چشمه (متر) 0,0658 500-0 1000-500 2000-1000 2000> نزدیکی به راه مواصلاتی 0,0392 ١٠٠-٢٠٠٠ متر ٢٠٠٠-٥٠٠٠ متر ٥٠٠٠-٩٠٠٠ متر ≥١٠٠ متر نزدیکی به سایت باستانی 0,1482 ≥١٠٠٠ متر ١٠٠٠-٢٠٠٠ متر <٢٠٠٠ متر > ٥٠٠ متر نزدیکی به برخی آبادیها 0,1281 ٠-٥٠٠ متر ٥٠٠- ١٠٠٠ متر ١٠٠٠ -٢٠٠٠ متر <٢٠٠٠ متر در ادامه ، محدودیت های موجود در منطقۀ پیرامـون توسـعۀ محـدودیت های ارائـه شـده پهنـه هایی هسـتند کـه در توسـعۀ گردشگری روستایی شناسایی و مطابق جدول (٢)، محـدودیت - گردشگری باید مورد حفاظـت قـرار گرفتـه و دارای ارزش هـای هــای موجــود بــرای توســعۀ گردشــگری مشــخص شــد.
در راستای ارائۀ این گونه خـدمات طبقه بندی تناسب برای توسعه گردشگری مساحت (کیلومتر مربع ) درصد خوب 102,182 km2 % 21,63 متوسط 87,399 km2 % 18,5 ضعیف 212,246 km2 % 44,94 فاقد توان 70,502 km2 % 14,93 اکوتوریسـمی منطقـه حفاظـت شـده ارسـباران بـرای گردشـگران طبیعــت ، چــون روســتاییان منطقــه منــافع خــود را در جــذب اکوتوریسـت جهـت بازدیـد از ذخیـره گـاه زیسـت کـره ارسـباران ، گونه های گیاهی و جانوری نـادر و بهـره گیـری از خـدمات محـیط زیستی جنگلی ارسباران میبینند حفظ و حراست از منابع طبیعی ، براساس یافته ها، منـاطق جنگلـی بـا پوشـش گیـاهی ٥٠-٧٥ پوشش گیاهی و گونه های جانوری منطقـه را در دسـتور کـار خـود درصد، که در مجاورت آبادیهای مرکزی به ویژه آبـادی اسـکلو بـه قرار داده و در صدد حفاظت از منابع ارزشمند طبیعـی برمـیآینـد."