چکیده:
طرحهای توسعه شهری در ایران از کارکرد مناسب و مورد انتظار برنامهریزان و مدیران شهری و مردم برخوردار نبوده و درصد بسیار کمی از اهداف و برنامههای آن به ثمر نشسته است. این امر موجبات سوء استفاده از منابع طبیعی، اراضی باارزش و حیاتی را بیش از پیش ممکن ساخته است. در همین راستا تغییر و تخریب کاربری اراضی کشاورزی به دلیل ارزش افزوده ایجاد شده در آن، ضعف مدیریت شهری در کنترل بازار زمین و خلاهای قانونی، امر تخریب اراضی کشاورزی و تغییر کاربری در آنها برای استفادههای دیگر را در سالهای اخیر تشدید نموده است. در محدوه مورد مطالعه (شهرستان تنکابن) احداث مجتمعهای تفریحی- گردشگری و شهرکها و سازوکارهای درآمدزایی شهرداری به همراه عوامل ذکرشده فوق سرعت تخریب اراضی کشاورزی را بیش از پیش افزایش داده است. تحقیق حاضر در تلاش برای امکانسنجی استفاده از مدل انتقال حقوق توسعه در محافظت از اراضی کشاورزی است. بر این اساس، روش تحقیق، مورد پژوهی و جامعه آماری آن زمینهای کشاورزی از بخش مرکزی شهرستان تنکابن است. نتایج مطالعه نشان میدهد برنامه به کارگرفته شده انتقال حقوق توسعه به دلیل سودآوری بیشتر برای کشاورزان و اصلاح روند تخریب اراضی کشاورزی، در صورت رعایت تراکم ساختمانی پیشنهادی (100 درصد) و نسبت حق توسعه به حق مالکیت (25 به 75 درصد) قابلیت اجرایی و محافظت از اراضی کشاورزی شهرستان تنکابن را در پی خواهد داشت.
خلاصه ماشینی:
کاربرد برنامه انتقال حقوق توسعه به منظور حافظت از اراضي کشاورزي در شهرستان تنکابن ١ ماهيار محبي: کارشناسي ارشد برنامه ريزي منطقه اي، واحد علوم و تحقيقات ، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران ، ايران کيانوش ذاکرحقيقي ٢: استاديار شهرسازي، واحد همدان ، دانشگاه آزاد اسلامي، همدان ، ايران چکيده طرح هاي توسعه شهري در ايران از کارکرد مناسب و مورد انتظار برنامه ريزان و مديران شهري و مردم برخوردار نبوده و درصد بسيار کمي از اهداف و برنامه هاي آن به ثمر نشسته است .
هدف از اين تحقيق استفاده از طرح هاي انتقال حق توسعه به عنوان رويکردي کاربردي در نظام برنامه ريزي راهبردي است ، به نحويکه بتوان اراضي کشاورزي موجود در نمونه مورد مطالعه که ارزش بسيار بالاي اقتصادي و محيطي را براي محدوده در خود ذخيره نموده اند، حفط نمود و در عين حال ، براي مالکان اين زمين ها نيز شرايطي را فراهم نمود که در صورت تمايل به اموري به غير از کشاورزي در مکاني ديگر با انتقال حق توسعه خود و بدون تغيير در کاربري زمين اصلي به انجام آن بپردازند.
سؤال اصلي اين تحقيق آن است که آيا ميتوان از مفهوم انتقال توسعه براي زمين هاي کشاورزي در بخش مرکزي شهرستان تنکابن استفاده نمود، به نحويکه ضمن حفظ کاربري فعلي، حقوق مالکيتي صاحبان زمين نيز تأمين گردد؟ پيشينه تحقيق : يکي از اشکال برنامه ريزي بازار محور که در دهه ٧٠ براي تحقق اهداف حفاظت ميراث فرهنگي و در دهه ٨٠ براي حفاظت مناطق تاريخي ، باغات ، مزارع و فضاهاي باز و سبز شهري و روستايي در برخي ايالات آمريکا ظهور نمود، رويکرد انتقال حقوق توسعه (TDR١) در سطح شهر و ناحيه است (٢٠٠٧:٣٧٨ ,Kaplowitz et al).