چکیده:
مشکلات فراروی ترجمة آثار روسی به زبان فارسی دلایل مختلفی دارند. در مقالة حاضر با تأکید بر مشکلات گریبانگیر ترجمههای انجام گرفته از زبان میانجی به بررسی ترجمة داستان «نایب چاپارخانه» اثر آلکساندر پوشکین و آسیبشناسی این مشکلات میپردازیم. در بحث و بررسی مقاله، ابتدا به تعاریف و نظریههای مختلف دربارة ترجمة ادبی، بیان ویژگیهای ترجمة ادبی و سپس به طبقهبندی اشکالهای موجود در ترجمة فارسی نایب چاپارخانه پرداخته شده است. اشکالهای موجود در ترجمة اثر فوق در چند سطح مختلف روی دادهاند: انتقال اسامی خاص و عناوین و القاب به زبان مقصد، ترجمة ساختارهای دستوری پیچیده موجود در متن اثر که گمان میرود مترجم میانی آنها را به درستی درنیافته و ارائة ترجمة توضیحی و تفسیری برای بسیاری از جملات کوتاه و درک نادرست معانی واژگان مختلف. در نتیجهگیری مقاله به این اصل مهم اشاره شده که در ترجمههای انجام گرفته از زبان میانجی، بهعلت ایجاد تغییرات بسیار در مفهوم، سبک و ساختار اثر ادبی، اصالت اثر حفظ نشده و نمیتوان بهترجمه مطلوب دست یافت.
There are several reasons for the problems of translating Russian works to Persian. In the present article، Stationmaster، a novel written by Alexander Pushkin، is investigated with emphasis on issues of translating the work from an intermediate language. In the discussion section of the paper، the definitions and different theories of literary translation and the identification of the characteristics of literary translations arediscussed and then the problems existing in the Persian translation of Stationmaster are classified. The main existing problems of the mentioned work occurrs on several levels: transmission of proper nouns، titles and designations to the objective language; translation of complex grammar structures available in the text which might exist due to the intermediate translator misunderstandings; representation of descriptive and explanatory translations for many of the short sentences and wrong understanding of meaning of words. In the conclusion of the paper، referene is made to the principle that in translations، which are performed from an intermediate language، many changes may occurre in concept، style and the structures of the literary work and as a result the originality of the work can not be maintained.
خلاصه ماشینی:
در نتیجه گیری مقاله به این اصل مهم اشاره شده که در ترجمه های انجام گرفتـه از زبان میانجی ، به علت ایجاد تغییرات بسیار در مفهوم، سبک و ساختار اثر ادبی ، اصالت اثر حفظ نشده و نمی توان به ترجمه مطلوب دست یافت .
اما آیا ایـن انتقـال تمـام و کمال خواهد بود و هدف نهایی مترجم آثار ادبی که یکی شدن و درهـم آمیختگـی درونـی بـا نویسندة اثر است ، محقق خواهد شد؟ اگر چنین است ، پس چرا مترجمان دوباره و چندباره بـه ترجمة یک اثر دست می زنند؟ آیا سخن ناگفته ای در ترجمه های پیشین وجود داشته است ؟ آیا مخاطب ، محصول قابل اطمینانی به نام ترجمه دریافت می کند؟ موانع بسیاری بر سر راه دستیابی به این هدف قرار دارند که گاه منجر به پـذیرفتن نظریـة ترجمه ناپذیری اثر ادبی ، به ویژه شعر می شوند.
مطالبات مطرح شده نسبت به ترجمة ادبی از دیگر گونه های ترجمه بیشتر اسـت ، چـرا که افزون بر تسلط به زبانهای مبـدأ و مقـصد، اسـتفاده از سـاختارهای نحـوی درسـت و بـه کارگیری بهنگام واژهها، مترجم نیازمند خلاقیت ، نوآوری، هنر و اندیشة ادبی است .
حال با تکیه بر نظریات ارائه شده دربارة جنبه های مختلـف ترجمـة ادبـی ، بـه بررسـی و طبقه بندی اشکالاتی می پردازیم که در ترجمة محمد مجلسی از نایب چاپارخانـه اثـر پوشـکین قابل مشاهدهاند و دلیل عمده بروز آنها ترجمه از زبان میانجی است .
Visokoe isskustvo, printsipi khudojestvennovo perevoda: High art, Principles of Literary Translation.