خلاصه ماشینی:
خضر در متون ادبی و دینی بهطور کلی آنچه در متون،اعماز فارسی و غیر فارسی آمده،یا برگرفته از حکایات اسکندر و رفتنش به ظلمات به جستوجوی آب زندگانی است یا متأثر از داستان موسی و خضر در ترجمهها و تفسیرهای قرآن است؛بیتردید این داستانها ریشه در فرهنگهای کهنتری دارند که برای بررسی و شناخت آنها باید به تحقیق در شخصیتهای اساطیری پرداخت.
از آنجا که مردم در زندگی روزمرهشان پشتوانهی اقتصادی نداشتند یا این پشتوانه بسیار ناچیز بود و نیز به سبب ناآگاهی آنها به پدیدههای طبیعت،خضر در نظرشان به صورت یکی از نمادهای ذهنی نیازهای مادی در فعالیتهای تولیدی جلوه کرده است.
حوزهء فرهنگی فارس در فارس اعتقادات مربوط به خضر بیشتر به زندگی روستایی و تولید کشاورزی مربوط میشود؛بهطوری که تقریبا در تمام روستاهای این منطقه خضر را عامل برکت و فراوانی محصولات کشاورزی میدانند و معتقدند اگر خضر به خرمنی نظر کند و عصایش را در آن بزند،آن خرمن برکت پیدا میکند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) مسجد قصر الدشت در ده«بوان»«ممسنی»نیز این اعتقاد وجود دارد که اگر خواجه خضر «گابوره»بزند یعنی با گاو عبور کند،محصول خوب خواهد شد.
در منطقهی کرمانشاه حدود اوایل ماه دوم بهار،دامداران شروع به تولید ماست و پنیر میکنند و محصول نخستین روزی را که شیر گوسفندان به این امر اختصاص داده میشود،در راه خضر به فقرا میدهند،با این اعتقاد که شیر گوسفندانشان برکت پیدا کند.
در نقاط دیگر ایران نیز چشمههایی وجود دارد که آنها را جای سم اسب علی(ع)میدانند.