Abstract:
پس از سقوط قلعه الموت توسط هلاکوخان(654ق.) و قتل عام اسماعیلیه به دست مغولان، تعدادی از اسماعیلیان نجاتیافته در دستگاه اسماعیلیه نزاری توانستند محمدبنرکنالدینخورشاه(امام نزاری) را به آذربایجان فراری دهند؛ اسماعیلیان نزاری به دو شعبه محمدشاهی و قاسمشاهی تقسیم شدند. در هنگام امامت مستنصربالله دوم(قاسم شاهیان) مشهور به شاه قلندر، سی و دومین امام نزاری، پایگاه امامان به روستای انجدان انتقال یافت؛ زیرا پایگاه آنان در آذربایجان که تحت فرمان حاکمان سنی مذهب قرار داشت، ایمن نبود. البته اسماعیلیان نزاریی از پیش در این منطقه ساکن بودند. بدین ترتیب نسل امامان نزاری( قاسمشاهی) ادامه پیدا کرد. اسماعیلیان در انجدان دوباره نیرو گرفتند، سازمان جدیدی ایجاد کردند و فرستادن داعیان نیز برای تبلیغ به نقاط مختلف را آغاز گردید. پس از این حوادث اسماعیلیان به تقیه رویآوردند و با نزدیک شدن به صوفیان در پوشش دراویش درآمدند. با این اوصاف، انجدان برای چند قرن مرکز امامان اسماعیلی نزاری و محلی برای گسترش اندیشههایشان شد. احیای انجدان، نوزایی دوباره اندیشه و فعالیتهای تبلیغی اسماعیلیان بود. این پژوهش سعی دارد دلایل انتخاب و ورود اسماعیلیان به روستای انجدان، دورانهای تاریخی و مدت حضور آنها در این روستا را که یکی از ابهامات اصلی است بررسی کند. همچنین دلایل موارد اختلاف زمانی چشمگیری که در ذکر تاریخها از سوی منابع نزاری کهن تا منابع معاصر اتفاق افتاده است را مشخص کند.
After the fall of Alamut Castle by Halakukhan (654 A. H.) and the Ismaili massacre at the hands of the Mongols, a number of Ismailis who were saved, were able to flee to Azerbaijan. Nizari Ismailis were divided into two branches, Mohammad Shahi and Qasim Shahi. During the Imamate of Mustansarbullah II (Qasim Shahian) known as Shah Qalandar, the 32nd Nizari Imam, the base of Imams was moved to Anjdan village; Because their base in Azerbaijan, which was under the rule of Sunni rulers, was not safe.
Of course, the Nizari Ismailis were already living in this area. In this way, the generation of Nizari imams (Qasim Shahi) continued. The Ismailis in Anjdan regained their strength, created a new organization, and began sending preachers to different places to preach. After these events, the Ismailis turned to taqiyyah and by approaching the Sufis, they assumed the guise of Dervishes. With these words, Anjdan became the center of Nizari Ismaili imams for several centuries and a place to spread their ideas. The revival of Anjdan was the revival of Ismaili thought and preaching activities. This research tries to investigate the reasons for the selection and entry of Ismailis to the village of Anjdan, the historical periods and the duration of their presence in this village, which is one of the main ambiguities. Also, to specify the reasons for the significant time differences that have occurred in the mention of dates from ancient Nizari sources to contemporary sources.
Machine summary:
در هنگام امامت مستنصربالله دوم(قاسم شاهیان) مشهور به شاه قلندر، سی و دومین امام نزاری، پایگاه امامان به روستای انجدان انتقال یافت؛ زیرا پایگاه آنان در آذربایجان که تحت فرمان حاکمان سنی مذهب قرار داشت، ایمن نبود.
اسماعیلیان نزاری به دست چه کسانی سقوط کردهاند؟ پیشینه پژوهش بنابر جستجو و تحقیقی که در مورد انجدان و موضوعات پیرامون آن انجام شد؛ پژوهشهای اندکی بصورت مقالات ارائه شده است که ما در اینجا به آنها اشاره میکنیم: مقاله اسماعیلیه نزاری محمدشاهی و قاسم شاهی ایران در دوران صفویه نویسنده مسعود شاهمرادی؛ نقد و تحلیل رویکرد محققان در ادعای شکلگیری فرقه مومنشاهی نویسنده عبدالله ناصری طاهری و سینا فروزش؛ اسکلتهای سوخته انجدان نویسنده مریم معزی و رزا معماری؛ حیات امامان اسماعیلی در انجدان (شاخه قاسمشاهی) نویسنده محمدحسن بیگی و جواد گنجعلی...
شاهنزار، در دوره آغازین امامت خود به دلایل نامعلومی از انجدان به روستای کهک واقع در شمال شرقی انجدان (شمالغربی محلات) مهاجرت کرد و این دوران پایانیِ امامان نزاری انجدان بود (خراسانی فدایی، 1373: 45).
معطوف کرد و حوادثی را برای امامان نزاری و مردم این روستا رقم زد( معزی و معماری،1394: 91) مدارک و سنگنوشتههایی یافت شده که قدمت انجدان را به بیش از 1300 سال میرساند.
امامان اسماعیلیه با نزدیک شـدن به صوفیان در پوشش دراویش درآمدند و پس از مدتی روستای انجدان در مرکـز ایـران را برای فعالیت خود برگزیدند، اما واقعیتی که انکارناپذیر است این است که امامت نزاری در دو سلسله متوازی در میان اعقاب شمسالدین ادامه یافت.