Abstract:
«رئالیسم» که از قرن19میلادی در ادبیات و نقاشی پدیدار شد و تا امروز نیز ادامه دارد، جریانی قدرتمند از مادی شدن هنراست. هنرمند رئالیست، منطق و روابطی در اثر هنری خلق میکند که برآمده از دانشهای جدید و روابط اجتماعی حاکم بر جامعة مدرن است. از سویی سینما به عنوان هنر دوران مدرن با توجه به ویژگی ثبت تصویر با رئالیسم نزدیکی و پیوند عمیقی دارد که از همان نخستین آثار سینمایی برادران لومیر، این ویژگی هویدا بود. با افزوده شدن صدا و رنگ به فیلمهای صامت اولیه، این پیوند عمیقتر شد. از اواسط قرن بیستم، گرایش به واقعنمایی اجتماعی افزایش یافت که در آثار نئورالیستهای ایتالیا و آرای «آندره بازن» به خوبی خود را نشان میدهد. مقالة پیش رو، بررسی کتاب «رهیافتی به رئالیسم، سینما و بیان مفاهیم دینی» نوشتة «وحید حیاتی» است که ظرفیتِ رئالیسم سینمایی را برای بیان مفاهیم دینی بررسی کرده است و به تمایز رئالیسم معمول در سینما -که در جنبش نئورئالیسم به اوج خودِ میرسد- و شکلی از رئالیسم سینمایی میپردازد که به اعتقادِ نویسندة کتاب، برای بیان مفاهیم دینی مناسب است. در این مقاله، نظریات حیاتی دربارة مفهوم رئالیسم دینی که به اعتقادِ او در آثار مجید مجیدی و خاصه «بچههای آسمان» متجلی میشود، بررسی شده و به نقد دیدگاهِ او دربارة شباهت مفهوم رئالیسم دینی و رئالیسم سینمایی و تفاوت آن ازمنظر معرفتشناسانه پرداخته شده است.
Realism is a powerful materialization of art that appeared in 19th century in literature and painting and is still ongoing. A realism artist creates logic and relations in a work of art that comes from new sciences and social relations related to modern society. Meanwhile, Cinema as modern era art has close connections with realism for image recording and we know that from the earliest films of Lumiere brothers. with the addition of sound and color to basic silent movies, this relation continued and from mid 20th-century attitudes for social realism were increased which was reflected in works of Iitalian Neorealists and “Andre Bazin” theories. This article is a survey of the book “ A Review of Realism, Cinema and Religious Concepts” that was written by Vahid Hayati that surveyed the capacities of cinema realism to express religious concepts and it is about distinguishing the common realism that reaches its climax at Neorealism movement, and a form of realism that is common to express religious concepts. In this article, Hayati’s opinions about the religious realism concept were shown. He believes this manifested in the works of Majid Majidi and especially "Children of Heaven". It criticized his point of view about similarities between realism in Islamic and religious concepts and cinematic concept and differences based on epistemology.
Machine summary:
بررسی کتاب رهیافتی به رئالیسم، سینما، و بیان مفاهیم دینی علی خُراشادی 1 داریوش اسماعیلی 2 چكيده «رئالیسم» که از قرن نوزدهم میلادی در ادبیات و نقاشی پدیدار شد و تا امروز نیز ادامه دارد جریانی قدرتمند از مادیشدن هنر است.
از این منظر، کتاب فوق بهدلیل نوشتار دارای ساختار پژوهشی واجد دقتنظر علمی در بیان مفاهیم دینی و مقولههای سینمایی است که با نثری ساده و روان برای علاقهمندان سینما اطلاعات مفیدی، بهخصوص دربارة تاریخچه رئالیسم در سینما و سایر سینما و همچنین مفاهیم دینی، دارد.
1. 2 فهرست مطالب کتاب بررسی بخشهای مختلف کتاب رهیافتی به رئالیسم، سینما، و بیان مفاهیم دینی سیر بسط و گسترش آرای نویسنده برای تبیین مفهوم رئالیسم در سینمای دینی را روشن و برجسته میکند و میتواند مقدمهای برای بررسی محتوایی کتاب باشد.
بهعبارتی، مقدمات بحث اعم از بررسی رئالیسم در ادبیات و هنر و بررسی تاریخی نظریات نظریهپردازان مختلف سینمایی چنان مفصل و پرجزئیات مطرح میشوند که امکان پرداختن به رابطة دین و رئالیسم در سینما کمتر میسر شده است و بهخصوص ارتباط ارگانیک میان مضامین دینی و فرم مناسب سینمای واقعگرا، که متناسب با این مفاهیم باشد، بهقدر کافی بررسی نشده است.
در اندیشة اسلامی که آرای نویسندة کتاب برپایة آن استوار است و به همین دلیل درپی تبیین شکلی از رئالیسم سینمایی است که امکان بیان مضامین دینی (و اسلامی) را بهتر مهیا کند، ایدئالیسم معرفتشناسانه چیزی جز سفسطه نیست.
این درحالی است که تحلیل فرمی فیلم بچههای آسمان، بهعنوان مهمترین نمونة موردی کتاب که قرار است رئالیسم دینی در سینما براساس آن تبیین شود، تنها صفحات 213-221 را بهخود اختصاص داده است.