Abstract:
طی چند دهه گذشته ایران با تغییرات جمعیتی سریع از جمله کاهش شدید نرخ زاد و ولد و افزایش امید به زندگی مواجه بوده و این امر موجب افزایش درصد سالمندان گردیده است. یکی از چالشهای مهم سالمندی جمعیت، افزایش هزینههای سلامت جوامع به دلیل نیاز بالای سالمندان به انواع خدمات بهداشتی و درمانی است. ایـن پژوهش بـا توجـه بـه سیاسـتهای کلـی جمعیتـی نظـام مقـدس جمهـوری اسـلامی درخصــوص ارتقاء پویایی، بالندگی و جوانی جمعیّت با افزایش نرخ باروری به بیش از سطح جانشینی، به دنبال بررسی تاثیر سالمندی جمعیت بر سهم هزینههای سلامت در تولید ناخالص داخلی میباشد. این پژوهش با استفاده از دادههای مرکز آمار ایران و دادههای بانک جهانی، برای دوره زمانی 1398–1360 انجام شده است. ابتدا الگویی برای سهم هزینههای سلامت در تولید ناخالص داخلی ارائه گردید؛ سپس ضرایب آن با استفاده از الگوی خودتوضیح با وقفههای گسترده برآورد شد. همچنین به منظور بررسی سرعت تعدیل مدل کوتاه مدت به مدل بلندمدت، الگوی تصحیح خطا برآورد گردید. نتایج به دست آمده نشان داد افزایش جمعیت سالمند در بلندمدت منجر به افزایش هزینههای سلامت میشود؛ به طوریکه یک درصد افزایش در شاخص سالمندی منجر به 37/0 درصد افزایش در هزینه های سلامت میشود. همچنین در بلندمدت رشد متغیرهای تولید ناخالص داخلی سرانه، شاخص قیمت در بخش بهداشت و درمان و شهرنشینی اثر مثبت و معنادار بر سهم هزینه های سلامت در تولید ناخالص داخلی دارند. ضریب تصحیح خطا نیز 46 درصد به دست آمد.
Over the past few decades, Iran has experienced rapid demographic changes, including a sharp decline in the birth rate and an increase in life expectancy, which has led to an increase in the percentage of the elderly. One of the major challenges of the aging population is increasing the health expenditure of communities. This study, considering the general demographic policies of the Islamic Republic of Iran to promote the dynamism, maturity, and youth of the population by increasing the fertility rate to more than the replacement level, seeks to investigate the effect of population aging on the share of health expenditures in GDP. This research has been done using the data of the Statistics Center of Iran for the period 1360-1389. First, a model for the share of health expenditures in GDP was presented; Then its coefficients were estimated using the self-explanatory wide-interval model. Also, to evaluate the speed of adjustment of the short-term model to the long-term model, the error correction model was estimated. The results showed that the increase in the elderly population, in the long run, leads to a rise in health expenditures, so that a one percent increase in the aging index leads to 0.37 Percentage increase in the health expenditures. Also, in the long run, the growth of GDP per capita variables, price index in the health sector, and urbanization have a positive and significant effect on the share of health expenditures in GDP. The error correction factor was 46%.
Machine summary:
نوع مقاله : علمي ـ پژوهشيايــن پژوهش بــا توجـه بــه سياسـت هاي کلـي جمعيتـي نظــام مقـدس جمهـوري اسـلامي درخصـــوص ارتقـاي پويايـي، بالندگـي و جوانـي جمعيـت بـا افزايـش نـرخ بـاروري بـه بيش از ســطح جانشــيني، به دنبــال بررســي تأثيــر ســالمندي جمعيــت بــر ســهم هزينه هــاي ســلامت در توليــد ناخالــص داخلــي اســت و بــا اســتفاده از داده هــاي مرکــز آمــار ايــران و کليدواژه ها: داده هــاي بانــک جهانــي، بــراي دورة زمانــي ١٣٦٠ تــا ١٣٩٨، انجــام شــده اســت .
دهقانــي، دشــتبان فاروجــي، خوشــنودي و علينــژاد (١٣٩٩) در مطالعــه اي، بــه بررســي تأثيــر سـال خوردگي جمعيـت بـر نظـام بازنشسـتگي ايـران بـا اسـتفاده از الگـوي تعـادل عمومـي نسـل هاي هم پوشــان پرداختنــد و دريافتنــد کــه بــا کاهــش رشــد جمعيــت و افزايــش نســبت ســالمندي جمعيــت ، ميــزان توليــد ناخالــص داخلــي در ســال هاي آتــي به شــدت کاهــش مييابــد و درصــورت عـدم اصلاحـات سـاختاري، نظـام بازنشسـتگي بـا کسـري مـداوم و فزاينـده اي مواجـه ميشـود کـه خــود هزينه هــاي اجتماعــي دولــت را زيــاد ميکنــد.
Urban (شهرنشــيني): براســاس نتايــج مطالعــات ، آثــار زندگــي شــهري بــر مخــارج بهداشــتي و درمانـي متفـاوت اسـت ؛ زيـرا از يـک طـرف زندگـي شـهري فرصت هـاي زيـادي، ازجملـه دسترسـي بالقـوه بـه مراقبت هـاي بهداشـتي بهتـر، را در اختيـار افـراد قـرار ميدهـد و از طـرف ديگـر معضـلات بهداشــتي زيــادي، به خصــوص در کشــورهاي درحــال توســعه در شــهرها مشــهود اســت کــه مربــوط بــه آب ، محيط زيســت ، خشــونت و آســيب ها، بيماريهــا، رژيم هــاي غذايــي ناســالم ، بيتحرکــي و خطـرات ناشـي از شـيوع بيمـاري اسـت کـه مسـتقيما بـر سـلامت افـراد و نيـز مخـارج بهداشـتي تأثيــر ميگــذارد (لطفــي، متقــي و ابراهيمــي، ١٣٩٨؛ ٢٠١١ ,Jensen ;٢٠١٢ ,Rizzo &Fang ).
The relationship between aging population and 3360 Quarterly Journal of The Macro and Strategic Policies Summer 2022, Volume 10, Number 2 economic development in Iran through productivity and life expectancy: overlapping generation approach.