Abstract:
در نظام آموزش و پرورش کشور ما، کتاب و محتوا یکی از ارکان اصلی آموزش است لذا تحلیل کتب درسی و محتوای آنها به ما کمک خواهد کرد تا نواقص و مشکلات احتمالی را پیدا کنیم و سپس برای حل آنها تدبیری بیندیشیم. پژوهش حاضر، با هدف بررسی میزان ارتباط تمرین های کتاب مطالعات پایه پنجم ابتدایی با اهداف موجود در کتاب راهنمای معلم انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش، استفاده از روش های آماری توصیفی به همراه تحلیل محتوای ارتباطی است. اهداف مشخص شده در کتاب راهنمای معلم ، طبقات این تحلیل و پژوهش را تشکیل داده و تمرین ها بر اساس آن بررسی می شوند. واحد ثبت در این پژوهش «مضمون تمرین» است و واحد زمینه نیز همان درس های کتاب قرآن پایه دوم ابتدایی هستند.یافته های این پژوهش نشان دهنده آن است که از کل تمرینات موجود در کتاب یعنی از مجموع ۱۶۹ تمرین تالیف شده برای کتاب مطالعات، ۱۳۸ تمرین یعنی ۶۵/۸۱%تمرینات، در راستای تحقق اهداف می باشند و ۳۱ تمرین یعنی ۳۴/۱۸% تمرینات، در راستای تحقق اهداف نمی باشند.همچنین از بین کل اهداف موجود در کتاب راهنمای معلم، ۷۴ هدف (۴۸/۶۵%) دارای تمرین می باشند و دانش آموز با انجام آن تمرین ها به اهداف خواهد یافت، اما برای ۳۹ هدف دیگر (۴۲/۳۴%)تمرینی در کتاب تدوین نشده است. نتیجه می گیریم که برای تعدادی از اهداف هیچ تمرینی در نظر گرفته نشده و برای تحقق این اهداف معلمان و مولفان کتاب درسی باید توجه ویژه ای به این بخش از اهداف داشته باشند.
Machine summary:
تحلیل محتوای ارتباطی تمرین های مطالعات اجتماعی پایه پنجم ابتدایی بر اساس اهداف نگارش شده در کتاب راهنمای معلم علی اصغر اعتمادی1، حامد رستگاریان2،صابر مظفری3،احمدرضا مرادی4 1دانشجوی مقطع کارشناسی آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان، شیراز، ایران(نویسنده مسئول) 2 دانشجوی مقطع کارشناسی آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان، شیراز، ایران 3 دانشجوی مقطع کارشناسی آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان، شیراز، ایران 4 دانشجوی مقطع کارشناسی آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان، شیراز، ایران چکیده در نظام آموزش و پرورش کشور ما، کتاب و محتوا یکی از ارکان اصلی آموزش است لذا تحلیل کتب درسی و محتوای آنها به ما کمک خواهد کرد تا نواقص و مشکلات احتمالی را پیدا کنیم و سپس برای حل آنها تدبیری بیندیشیم.
ریاحی مهابادی، رئیسی، ذوالفقاری دهکردی و جونقانی (1399) در پژوهشی با عنوان «بررسی تحلیل محتوای ارتباطی تمرین های کتاب فارسی پایه سوم دوره ابتدایی براساس اهداف متن نوشتاری مهارتهای خوانداری»، بیان کرد که تمارین کتاب درحد قابل قبولی با اهداف درس هماهنگی لازم را دارد ولیکن باتوجه به فرآیند تحولات چاپ این کتاب، انتظار می رفت که تمارین دروس هماهنگی بیشتری با اهداف درس داشته باشد.
بر اساس مندرجات موجود در جداول شمارۀ 1 تا 22 به دو سؤال اوّل تحقیق می پردازیم: برای درس 1 کتاب مطالعات اجتماعی پایۀ پنجم ابتدایی، 5 هدف تعریف شده است که از این مقدار، 3 هدف یعنی 60% اهداف دارای تمرین هستند و 2 هدف یعنی 40% اهداف دارای تمرین نیستند.
«تحلیل محتوای ارتباطی تمرین های درسی کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی (چاپ 1398) بر اساس اهداف رفتاری تدوین شده در کتاب راهنمای معلّم»،چهارمین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پژوهش،محمودآباد.