Abstract:
این مقاله به دنبال معرفی، نقد و ارزیابی شکلی و محتوایی کتاب سواد روایت اثر اچ. پورتر ابوت است. برای این منظور ابتدا در مقدمه تعریفی از روایت و روایتشناسی، شرح مختصری از تاریخ روایت و چرایی انتخاب این کتاب برای نقد و ارزیابی ارائه میشود. در ادامه از دو منظر اصلی شکلی و محتوایی نقد و ارزیابی کتاب انجام میشود. در ارزیابی شکلی، روانی قلم نویسنده، شیوایی ترجمه آن، شکل ظاهری کتاب، ویراستاری و متغیرهایی از این دست بررسی میشود. همچنین در ارزیابی محتوایی کتاب، روش نویسنده در نگارش، پیوندهای فکری نویسنده با رویکردهای مختلف نظری و نقاط قوت و ضعف موضوعات و مباحث طرح شده در کتاب مدنظر قرار میگیرد. کتاب سواد روایت با قلمی روان و ترجمهای مناسب، با استفاده از روشی استقرایی و متاثر از سنتهای مشخص ساختارگرایی و پساساختارگرایی، اثری ارزشمند در حوزه روایتشناسی است. این کتاب میتواند نقش موثری در شکلدهی چارچوبهای تحلیل روایی در جامعه علمی کشور داشته باشد. همچنین این اثر میتواند مسئله روایت را از سطح نخبگان جامعه به سطح مخاطبان عام بکشاند و دغدغه روایت و روایتشناسی را همهگیر سازد.
This paper introduces the book Savad-e Revayat and analyses it based on form and content. First of all, definition of narration and narratology, brief review of narration history and the reason of selecting this book for analyzing has been presented in the introduction. Reviewing the history of narration will be helpful for understanding the importance and reasoning of analyzing this book. After that, in the formic analyzing, eloquence of the book, Persian translation quality, book’s appearance, editing and other formic characters have been analyzed. Also, in the content analyzing, the author’s method in theoretical arguments, different theory frameworks of the book, and the strengths and weaknesses of the content have been investigated. Savad-e Revayat has good suitable writing and translation. The book has been used inductive method and both structuralism and poststructuralism frameworks. Therefore, Savad-e Revayat is worthy and valuable in the field of narratology. This book should play significant role in narration analysis in Iranian academia. Furthermore, Savad-e Revayat could transfer the matters of narration and narratology from elites to public.
Machine summary:
کتابهای زیادی در این حوزه در داخل کشور منتشر شده است، ولی بسیاری از آنها بدون آنکه تکلیف خودشان را با تعریف روایت، مؤلفههای آن، و اجزا و عناصر شکلدهندۀ روایت معلوم کنند به بحثهای غامض نظری ورود کردهاند و مخاطب را درمیان سؤالات بسیار و ابهام نظری و تحلیلی رها میکنند (برای مثال به بُژه 1388 رجوع شود)ـ در نگارش این مقاله از برخی از این کتابها استفاده شده است.
نویسنده معتقد است اصطلاحاتی که پیشازاین بیان شد برای ارزیابی «فرم روایی» بهکار میرود، ولی در این فصل دنبال آن است تا بیان کند: «من خواننده و مخاطب هنگام تفسیر روایت دقیقاً چه کار میکنیم» (همان: 159).
از دیگر جاهایی که کتاب را میتوان پساساختار در نظر گرفت فصل یازدهم است که نویسنده در چیستی و چگونگی روایت داستانی و غیرداستانی از ارائۀ چهارچوب مشخص تحلیلی برای تعریف، ارزیابی، تحلیل، و تفسیر سر بازمیزند (همان: 263-267).
نویسنده در این کتاب از روش استقرایی (inductive) برای ارائۀ مباحث استفاده کرده است.
تقسیمبندی میان راوی و نویسنده در فصل ششم نیز از موضوعات بدیع این کتاب است (همان: 35-38).
برای مثال، نویسنده در فصل ششم معتقد است روایت سوم شخص را نباید دانای کل نامید؛ چراکه الزاماً همهچیز بیان نمیشود (ابوت 1397: 140-141)؛ درحالیکه برخی کتابهای حوزۀ تحلیل روایت این دو را معادل هم قرار میدهند (برای مثال، بینیاز 1387: 78؛ بارت و دیگران 1394: 108).
5. ارزیابی نهایی ارزیابی شکلی کتاب سواد روایت نشان میدهد این اثر از بیان شیوا و ترجمۀ روانی برخوردار است و ویراستاری و نگارش قابلقبولی دارد.